Kirdkî.com Xirbanê xo ra bigêrîn, şênayîyê şarî ra megêrîn
|
(1) (2)
(Yew parçeyê cewabo ke vera xelata ê şagirtê xoyê mezkûr û malumî dîyayo.)
O Hîrêyin: To mi rê xelatêk şawita; ti wazenî yew dustûrê mino gelek muhîmî bixeripnî. Ez nêvana: “Mi senî, hawayo ke birarê xo Evdilmecîd û birazayê xo Evdirrehman ra xelate qebul nêkerda, ez to ra zî qebul nêkena.” Çike, semedo ke ti înan ra hîna aver û hîna nizdîyê ruhê min î, xelata her kesî red bibo, ê to tena qandê yewrayî red nêbena. Labelê no sebeb ra ez wazena sirrê no qaîdeyê (dustûrê) xo vaja. Wina yo ke:
Seîdo verên minnet nêgirewtinî (nêwegirotinî). Herinda kewtişê bin minnetî ra mergî qebul kerdinî. Her çiqas zaf zehmet û meşeqqet vînaynî (werdinî) zî fina dustûrê xo nêxeripna. No xusûsîyeto ke Seîdo verên ra birarê toyo bêçare rê mîras mendo, tezehhud û îstîxna, yanî xo dîndar nîşanê şarî dayîş, çimê şarê de xo dest dinya ra ante nawitiş, bêxeyra Ellahî matacê çewî nêbîyayîş nîyo. Belkî paşta xo dano çar–panc sebebanê raştikênan.
Ê Yewinî: Ehlê delalet, ehlê îlmî, îlmî debara xo rê wasite kerdiş reyra sucdar kenî. Vanî: “Îlm û dînî maîşetê xo rê kenî wesîle.” Bêînsafane hêrişê înan kenî. Gerek ma pê kerdeyanê xo nînan zurî vejî.
Ê Dîyinî: Semedo ke ma raştey vila bikerî, ganî ma rayîrê pêxamberan ra şîrî. Qurano Hakîm de ê ke raştey ramenî, ebi vatişê (3)
Sûreya Yasîni de cumleya (4)
Ê Hîrêyinî: Seke Vateyo Yewin de beyan (îzah) bîyo. Bi nameyê Homay dayene, bi nameyê Homay girewtene îcab keno (lazim o). Halbukî, zafane, ya o ke dano, xafîl o; namebê xo dano, minnetêko sergirewte (nimite) keno, yan zî o ke gêno xafîl o; şikro ke aîdê Mun’îmê Raştikênî yo, dano sebebanê zahîrîyan, xeletîye keno.
Ê Çarinî: Tewekkûl, qenaet û îqtîsad, xezîna û serwetêk winayin î ke çîyekî reyra nêbedilîyênî. Merdiman ra mal û milk girewtiş reyra ez nêwazena nê xizna û defîneyanê bêpeynîyan pada. Ez Rezzaqo Zulcelal rê hinzar rey şikir kena ke qicekîya min ra ez mecbûr nêkerda ke ez bikewa bin minnet û zilletî. Pê paşta keremê ey, ez rehma ey ra wazena ke ‘emrê mino mende zî bi no qaîde (dustûr) ra bivîyarno.
Ê Pancinî: No yew-di serrî yo pê zaf nîşanan û tercubeyan qeneatê mi ameyo ke, destûr nêdîyêno mi ke ez malê şarî, bitaybetê xelata dewlemendan û memûran, bigêra. Tira tay mi ginenî (têkilê mi benî), belkî dîyênî têkildayîşî, nêdîyênî werdişî, gegane bedilinî mi rê benî zirarin. No yeno na mana ke malê sewbînan nêgirewtişî rê fermanêko manewî yo û girewtişê ê malî qedexe yo. Hem yew ters mi de est o; ez her kesî her wext nêeşkena qebul bikera. Gama ez xelata şarî qebul bika, seba xatirê înan lazim o,wext-bêwext, ez ganî înan tepa nêerşawa, meymanîya înan qebul bika. No zî weşba mi nêşono. Hem werdena yew felqeyê nana wişkî û xora dayena cila se pîneyine, ke mi tasannû (rîyakarey) ra û temellûk ra xelisnenî, mi rê hîna zaf weş yenî. Peqlawaya tewr baş ê şarî werdene, cilanê înan ê tewr xemlinan xora dayene û mecbûren xatirê înan nêşiktene, mi rê naxoş yenî.
Ê Şeşinî: Sebebê nêwaştişê mino tewr muhîm no yo: Mezhebê ma de alimêko tewr erjaye Îbnê Hacer vano ke: “Yew çî eke bi nîyetê selahetî bidîyo to la ti Salih nêbî, o çî to rê heram o.”
Na yo, merdimê nê zemanî seba xirs û temahî, yew xelata xoya qijeki zî zîyade vay roşenî. Sey mi yew gunehkaro bêçareyî, salih yan welî hesibnenî, dima yew nani danî. Eke haşa, ez xo salih bizana, no nîşanê qurretey o, delîlê çinbîyayîşê selahatî yo. Eke ez xo salih nêvîna, girewtişê ê malî caîz nîyo. Hem fîlh û ‘emelê ke axîret ra ewnîyînî înan vera sedeqe û xelati girewtene, manaya xo; seke meyweyanê baqî ê axretî dinya de yew şeklo fanî de werdene yo.
(5)
Seîdê Nursî
Açarnayox: Serdar Bedirxan Redaktekerdox: W.K.Merdimîn
1- Bi nameyê Ey, O ke heme bêj kemaney, eyb û qusuran ra, heme tewir sifatanê nusxaney ra durî yo. 2- Çîyêk olandî çin o ke hemd reyra ey tesbîh nêkero. 3- Mukafatê mi dayîş tena aîdê Homay o. (Sûreya Wenisî: 72, Sûreya Hûdi: 29) 4- Tabîyê ê kesan bibînî ke ser rayîro raştî de yî û şima ra bedelêk (ucretêk) nêwazenî. (SûreyaYasîni: 21) 5- O ke baqî maneno tena Homa yo.
VAJNAME mezkûr: Zikredilen, adı geçen, anılan. malum: 1-Bilinen, belli, belirsiz olmayan. meşeqqet: 1-Zahmet, sıkıntı, güçlük, zorluk. 2-Zahmet verici iş. tezehhud: Zâhid olma, ibadete dalma, kendini ibadete verme. îstîxna: 1-Var olanla yetinme, aza kanaat etme, eldekini yeter bulma, tokgözlülük. 2-Cenab-ı Hakk’tan başka kimsenin minneti altına girmeme, Cenab-ı Hakk’tan başkasına ihtiyacını arzetmeme. 3-Yüz çevirip bakmama. maîşet: 1-Yaşama, yaşayış. 2-Geçinme geçiniş, dirlik. 3-Geçinme için gerekli olan şey. xafîl: 1-Gaflette bulunan, ihmal eden. 2-Olanın bitenin farkında olmayan. 3-Dikkatsiz, ihtiyatsız, dalgın. Mun’îmo Raştikên: Nimetin, sebeplerin arkasındaki gerçek sahibi, yedirip içiren ve rızıklandıranın ta kendisi olan Allah. xeletîye: Yanlışlık, hata tewekkûl: 1-Vekil kılma, işi başkasına havâle etme. 2-Allah’a dayanma ve güvenme, gücünün yetmediği yerde Allah’tan bekleme. 3-Bir işin gerçekleşmesi için gereken çalışmayı ve çabayı gösterip sebeplere başvurduktan sonra işi Allah’a bırakma, neticeyi ondan bilme, kadere razı olma. qenaet: 1-Kısmete razı olma, elindekiyle yetinme, göz tokluğu, elindekini yeterli görüp fazlasını istememe. 2-Kanma, inanma. 3-Görüş, fikir. îqtîsad: 1-Tutum, biriktirme, artırma, tasarruf. 2-Aşırı davranmama, her hususta itidal üzere bulunma. 3-Uygun hareket, orta yolda olma. Rezzaqo Zulcelal: Herbir mahlûkunun rızkını veren celâl sâhibi Allah. temellûk: Dalkavukluk, yaltaklanma. salih: 1-İyi, hayırlı, faydalı; iyi işler sahibi. 2-Temiz. 3-Yetkisi ve hakkı olan. 4-Dinin emir ve yasaklarına uygun hareket eden, takva sahibi, müttakî. welî: Allah’ın sevgisine, himayesine kavuşmuş, ermiş kimseler, Allah dostu, evliya. |
