Xeberê Peyênî
Albert Von Le Coq û Zazakîyê Çêrmûge

Albert Von Le Coq û Zazakîyê Çêrmûge


Wisif ZOZANÎ

le Coq

 Albert von Le Coq (1860–1930)

Oryantalîstan mîyan de zaf merdiman Kirdkî/Zazakî ser o xebat kerdê. Ewil cigêrayoxanê ziwanî pê herfanê verênan metnî qeydkerdî. Badê cû nê metnî çarnayî herfanê latînkî. Labelê hîna  alfabeya transkrîpsiyon ameya gurenayiş. No zî semedê wendiş û famkerdişê nê metnan zehmetî virazeno. Kedê nê cigêrayoxan cayê xo nêvineno. Nê xabatan ra yew zî ê Albert von Le Coqî ya. Le Coq 8 Êlule serra 1860 de Berlîn de ame dinya. Eslê xo Fransiz o. Labelê keye înan bar kerd ameyî Almanya û o ca de ca dayo xo. Babîyê Le Coqî bazirganî kerdêne. Albert zî gureyê bazirganî de babîyê xo het de xebetîya. Serra 1881 de semedê bazirganî ya şi London. Dima ra  zî şi Amerîqa. Serra 1887 de wendişê xo qedîna, bi doxtorê tibbî. Serra 1900 de agêra, ame Berlîn û o ca de ca da xo. Albert von Le Coq, 21 Nîsan Serra 1930 de merd. Mudeyo derg muzeya etnolojî de xebetîya. Albertî karê xoyo esil doxtortî ra zêder arkeolojî û ziwan ser o xebatî kerdî. Ziwanê Tirkî, Erebkî û Fariskî hol zanêne. Serra 1905 de seba cigêrayişêko arkeolojîk şi bi Turkîstan. Mintiqaya Turfan de xebetîya. Metnê ke ziwanê Uyguran de ameybî nuştiş, înan ra çend hebî neşr kerdî.

Albert von Le Coq serra 1901 de wextê wisarî amebi Entab. O wext, Entab de bi nameyê Zincirlî yew cayo tarîxî de xebata arkeolojîk bîbî. O zî arkeologan reyde amebi îta. Labelê o, seba xebata ziwanê Kurdî amebi.  Zincirlî de bi nameyê Yusuf Efendî Çelîk yew merdimo Kurdê Kurmancî de bi şinasî. Ey ra kurmanckî musa. Dima zî Îskenderun ra pa Yusuf Efendî ya hetê Şamî ya kewtê rayîr. Wexto ke amey Şam, Le Coq, mehlaya Salihîye de yew merdimo Çêrmugijî de bi şinasî. Nameyê ê merdimî Umer bîn Elî bi. Çêrmuge ra eşîrê Kosan ra bi û Zaza bi. Le  Coq, nê merdimî ra metnê Zazakî arêday. Nê metnê tayî kurmanckî ra ameybî çarnayiş û tay zî hetê Umer Efendî ra ameybî vatiş. Nê metnî bi nameyê Hikayetê Îbrahîm Paşa[1], Hîkayetê Dunya Guzelî[2], Hîkayetê Yusuf û Ezîz, Ekmekçî de muşewere û Latîfe metnê Zazakî arêday. Nê metnî kitabê xo de neşr kerdî. Nameyê kitabê ci Kurdische Texte bi û serra 1903 de Berlîn de sey di cildî neşr kerdibî.  

 

Merdimo ke Le Coq ti ra nê metnî guretî nameyê ci Umer lajê Elî bi. O vano ma qewmê ma mîyan de mi rê vanê Xalo. Xal Umer xo bi Kurmanckî wina dano naskerdiş: “Ez ê ji oymaxa Kosan im. Welatê min berê Çêrmug e. Paşê rizq û nasîb bi emrê xwedê çû. Ez hatim Şamî şerîf. Li mehella Salihîyyê rudanime. Sala min heftu heşt î.” Yanî bi kirdkî vano: Ez oymaxê Kosan ra yo. Welatê mi verê cû Çêrmuge bi. Badê cû rizq û nasîbê mi pê emrê Homayî şi. Ez ameya Şamo şerîf. Mehlaya Salihîyye de ronişeno. Serrê mi hewtay û heşt î.

Nika metnê ke Le Coq arêdayî û neşr kerdî ma înan pê alfabeya Kirdkî newe ra neşr kenê ke wa şarê ma înan ra îstîfade bikero. Heto bîn ra zî wa kedê nê merdimî vindî nêbo.

 HÎKAYET UMER ÎBN ELÎ KOSA

 

HÎKAYETÊ ÎBRAHÎM PAŞA FÎ LAFZÎ ZAZA

 

De zamanê de Îbrahîm paşa est bî. Paşê Misirî bî. Misir (r)e veci(y)a qaydê memleketî zept bukero. Padişah pêro ame be xedeb va azêne nay çiç(î) o ez padîşah wam. Paşaynî est bî name ci Hafiz paşa bî. Emri ay kerd va şo bi ser Hafiz paşa. Eskerî xo top kerd şi bi ser. Şi bi Nizîbe ordî wuca qurmîş kerde. Ordîya Îbrahîm paşa ame bi Muzar de rona. Beharî xaberî rêşît Îbrahîm paşa elçî(y)e xo rêşît bû ordîya Hafiz paşay mîyan. Bûno bi axwah çê elçî xaber ardî. Îbrahîm paşay rê va ke Hafiz textê xo qurmîş kerdo û di xeyma xo de kêf û zewq der o. Îbrahîm paşa emr kerd bi ordîya xo herkesî hazir bîn bi sîlahê xo ro. Ezo emşo basxûn bidî bi ordîya Hafiz Paşayî. Îbrahîm paşa emrê bimbaşîya kerd va herkesî tabûra xo tembîhe bukerêeskerê herkesî çadira xo de fenerî ecefînî. Fenerî ecevistina di paya bişo saat pac de ordî ant bi ordîya Hafiz paşay ser. Halbukî xabera Hafiz paşay cira çînya. Aya tepîya Îbrahîm paşa basxûn da bi Hafiz Paşayî. Topî tufengî başlamîş kerdî bi muharebe. Aşew saat pac ra hatta sabahra Îbrahîm paşa xalib bî. Ordîya Hafiz paşa bozulmîş bî we nîme kiştî we nîme jî yesîr kerdî. Bi çiqa arzaq cebelxane est bî zept kerdî. Hafiz paşa firar kerd şi bi stambul. Padşah pûro ame bi xadab v amin te reşîtê tû merê ay bugerî to ordîya batirmîş kerd. Te amay bi ma serde aya tepîya Îbrahîm paşa ordîya xo girot şi bi Misir. (Kurdische Texte, c. I, r. 72; c. II, r. 60)

 

le Coq2

Metnê Hîkayetê Îbrahîm Paşa pê herfanê verînan

 

HÎKAYETÊ DUNYA GUZELÎ FÎ LAFZÎ ZAZA

 

Wextê verê de koliçî est bî. Du lacekî xo, cenînda xo mayinda xo pîre estî bî. Fuqare bî. Her roc şîn şalagê kolîyê xo ardîn, bi di quruşan rotîn, pê geçînmîş bîn. Roce ancîna şî bi kolîyan. Dare bin de teyre perra. Şi bi herûna akindê xo dî, ak wedart ame bi ke(ye). Ber(d) bi çarşu. Yahudî va, na aki bi mi de. Va ez nêdana. Yahudî va ezo se quruş bi to di. Va tû bi min huwenî. Va ezo du sey quruş bi to di. Ancîna va tû bi min huwenî. Nîhayet pac sey quruş bi to di. Koliçî ewna va, eke rasta bîya bide.Va, ka bide pere. Pac sey quruş da bi ci, ard. Ame xo rê xerç kerd. Sabah ra şi bi herûnê ake. Akî ancîna dî. Ak girot ard da bi yahudî bi pa(n)c sey quruş. Her roc akindê xo ardî pac sey quruş day. Çend rocî cenîyeke berd yahudî rê, pac sey quruş day û amên.Yahudî bi cenîyek a mişewrê xo kerd, va merdê to wa şoro herûna teyrî ako ke keno herûna ay de bîre bikole. Bado kesê dano bi teyrî ro urkmîş beno. Bado şino bi cayedo bîn ake keno. Merdê şino, çale keneno serê ci naxîn nano. Teyr ko bêro ak bukero. A gama geno yeno bi ke(ye) yem keno. Her roc aki keno.

Koliçî mereno. Yahudî cenîyeke rê vano teyri sere cêke. Cenîk vana roce pac say quruş ana. Yahudî vano ya tû ko sere cê kerî ya ez dorna nîna bi to het. Cenîyeke sere cê kena. Pur kena û girênena. Laceko kolîyeçî sere û bi zerî wenno. Yahudî şew de yeno bi cenîyeke het vano kanê teyr? Cenîyek bado nana bi vera. Vano kanê sere û bi zerî? Vana lacê mi werd. Vano teyr jî tû bora. Ya tû ko lacekî bikişê ya ezo dorna nêrî bi to het. Vana ezo sere cêkerî. Dapîra laceka(n) bi dizî laceka(n) werzaynena bi şew remena. Vana maya to bi yahudîya o ko şima bûkişo. Şinê sukêna jêwna. Helebe roşenê. Laceko zerî werde roc de pac sey quruş piştînê xo de vîneno.

Pîrika xo merena. Vano werze ma şime bi Stambol. Şinê ray bi dicay bena. Beray zerî werda vano tû bi na ray de şo, ezo jî  bi na ray de şorî. Jew şino bi Misir, jew jî şino bi Stambol. O ke sere werdo daxilê Misirî bî. Şahî Misirî merd bî. Teyrî dewletî vera da şî o ke sere werd bi ay serey sero anişt. Va şaş bî, azmîş bî. Tepîya ver da ancîna ame bi lacekî serey sero anişt. Va no zî nêbî. Lace kerdî de banî nûmitî. Teyr vera da. Di locîne ra ame bi serê lacekî anişt. Lacek berdi çekî day pera. (Va) Padîşah ma no yo, îtaat kerdî ci rê. Ma o, şahalexî xo bûkero. Tû bêrî. O ki zerî werda doxrî şibi Stambol roc de pac sey quruşê xo est bî. Keyneka dunya guzele d(îy)enî xo pac sey quruş bî. Her roc pac sey quruşê xo berdî dunya guzelî  dê. Das û hîre rocî temaşa kerdi. Şewa xo bi hezar bî. Hezar day bi ci şi bi dunya guzelî het. Kiştinda konaxî pir kerd. Peynîya peranê lacekî nêame. Şewî lacek ancîna şî bi keyneke het. va ezê to wa tû jî ê min ê. Mi het ra meşo. Araqeke hewt serî mende vi, da bi lacekî, lacekî verit. Zerîya ci feke ra kewt. Zerî şiti, sole kerde dekultenî. bi ningê lacekî girot eşt bi teber. Lacek saba ra werişt tebera o. Ewna bi cêba xo perey çinîyê. Şi bi dunya guzelî het qawurna.

Roce dû roce ewnîya perey çinnîyê. Va ezo serê xo wedarî, şorî. Şi, ewna hîre merdimî yenî. Amey bi het, va sera şinê? Va pîyê min merd na sufra no qamçî no kuluk ci ra mend. Ma bi sero wêre nêmin(d). Va na tîre berze. Kam şima ra vere vasa, bi ci sufra ey a. Ê peynî kulike ey o. Tîre eşte. Hunerê kulikî, kami na(y)o xo sera, kes ko nêvîno. Sufra ke abo mubarek turlu turlu taamî ci ra vecî. Jew jî nişto ce bi qamçî pirodo. Fulanca min dî bî. Hîre heme bi tîre dima şî. Ey kulik na(y)o xo sere nişto sufra ser bi qamçî dapuro va bi dunya guzelî hete to wazena. Ame bi dunya guzelî het. Kulik na(y)o xo seri kes nêvîno. Bi roc perê dukancîya(n) ra tireno. Va dunya guzelî cemalê xo bi me mojene vaje torê pac sey quruş. Bi şew ame kewt de dunya guzelî het. Hewn ci rê bî bi hesret. Va eze to (y)a ti (y)ê min ê. Kandirmîş kerdî. Va bêrî peyine. Ona sufra peyina ona sufra. Qamçîye dapuro. Va çê kes çinnî (y)o to wazena koyindo isis to wazena bi koyindo isis de rona. Roce dide bi dunya guzelî de kêfû zewq kerdî bado şewe dunya guzelî sufra ro nişt qamçî dapuro to de qonaxde wazena. De qonax de peye bî lacek werişt bi xo ser ne dunya guzelî ne qamçî ne sufra. Ax va. Kulik na(y)o xo sere. Vêca gêra hewze dî ewna hîre gogercînî bi sero aniştî. Xo veran kerdî, bî hîre keynekî kewtî de hewze. Meger keynekê şahî peri(y)an bî. Dize ame, çekê keynekê berdî kulik na(y)o xo serê. Keyneka ewna merdime de hetero didina çekê xo day bi xo ra, peray. A ke ca de hewz de mende sond werd va ez îta ra nêvecîyena. Kandirmîş kerd. Çekî day bi ci. Dû perî day bi ci va nîna(n) weda.

Kotî ke tû siqilmîş bîya wica buwêşine, ezo hazira. Ez keyneka şahî peri(y)ana her gurwe min dest ra vecîyeno. Keyneke lacekî wedana bena le baxçe saya(n) mîya(n). Say cêkena dana bi lacekî. Beno bi heri, wax vano. Dunya guzelî ez hinde mal ra kerda nara(y) ez kerda bi her. Sayenda bîne da bi ci ancînê beno bi merdi. Heqîbe say îna(n) ra day bi ci vana bere bi qonaxê dunya guzelî bici de. Ana bi qonaq. Cile wasare erînenû saya(n) roşenû dunya guzelî bi dima ewna sayeda hewlî vana bîya ezo hemîne biherînî. Ano sayî sepî keno dano bi dunya guzelî wena beno bi here. Cile nano ce, wesarî keno de sere. Nêrdîwan ra ancena heyan bi Misire qamçî û sufra wedano şino bi Misir. Şahî Misirî qonaxe lacekî ro bugero. Sîya(n) o ku ba(n)co. Şar bare ano. O di barî ano. Şewde torbay veng bi sere fînenû xebere dano bi şahî Misirî vano merdimî heywanindo xo beno şar barî ano o di barî ano şewde yem nêdano. Şahî Misirê vano veng de wa bêrû. Veng dano be ci. Vana ez herî xo nêverdana nêşena. Xebere da bi şahî Misirî va bi herya bêro. Her and de nêrdîwa(n) ra şi bi şahî Misirî het va laca tû çinne zalimlixîne kene yem nêdanî bi heywanê xo şar bare ano tû di bara(n) anî. Vano male min ni(y)o. Ez senî bukerî. Lacek naskeno şahî Misirî beraye xo yo. va mu rê xewlet bike. Hîkayetê here xo torê b(iv)acî. Va xewlet her kes şî. Va waxtêda pîyê min est bî. Ma kolî ardîn rotîn. roce di telîya(n) bin de akî vînenû ano bi pacsey xuruş dano bi yahudî. Vano tû ko teyre bi(y)a bi keye ano bi keye. pîyê min merenû. Maya ma teyrî sere cêkena. Berayindê mino bîn est bî. Sere ay werd, zere ez wenna. Berayê min şino bi Misir. Ezo şorî bi stambol dunya guzelî estebî. Dî(yî)nê xo pacsey xuruş bî. Min verê ewwelê ci bi axirê ci ez vana. Peşîyayî têra. Va tû bera(y)ê min î. rîca kena tû say bi na here de, ancîna dunya guzelî bo. Say dana bena dunya guzelî. Qonaxîndo newe veraşt, da bi berayê xo. Dunya guzelî mahre kerd. Tûye keynekê şahî perîya(n) veşna. Keyneke yena. A hewna dunya guzelî rindêr a. A jî berayê xo(y)ê bînî bi emrî Allahî mahre kena. Çawres depe bi çawres zûrna be xo ro mahre kena. Emrê pê(y)inî kêf û zewq kenê. Şinê yahudî kişenê maya xo kişenê tepîya yenê bi Misir de cenîya xo de kêf û zewq kerdin. Ê resay bi murade xo şima jî bi murade xo resî. Tamam bî na hîkaya. Va bêrî ma şîme jew da bîne.

Hîre sey des û hewt tarîx de Yusuf Efendî hîkayesî musi koko (Mosyo Coq) efendîya tab olunmuşdur. Fî ombeş şubat 1317 (28 Sibat 1902) Şamî şerîf de muqayim Salihîyye mahallesinde Umer ibn Elî marifet île bu hikayeyi Zaza lîsan île tercume Musi Koko (Mosyo Coq) efendîye we Yusuf efendî vasitesîle tab olunmuşdur. (Kurdische Texte, c. II, r. 63-65)

 

le Coq3

Se serr verê cû Çêrmuge (Victor Pietschmann, Durch kurdische Berge und armenische Städte, Wien, 1940)

HÎKAYETI YUSUB WE EZÎZ FÎ LAFZÎ ZAZA

 

De waxtê de qela Bohtan de Xalid beg est bî. Berayê eyi Iskan axa Xalid beg est bî. Xayet adaletini est bî we zengin bi we comert bî we hukumi xo bol bî we hukumetçî bî. Mahyet, de Xalid beg deste bî. Cenîya Xalid begi este bî. Namê xo Hazire xatune bî. Keynînda xo este bî. Namê xo Qudreta bî. Di lajê xo est bî. Yew Yusub bî yew Ezîz bî. Di lajê Iskanî est bî. Yew îb bî yew Usman bî. Amma Hazire xatune zerîya xo kewte Iskan axayi. Rocendo Allayî keyna Xalid begi teber (r)a ame maya xo Hazire xatun, de Iskan axa hete dî. Hazire xatun va o ku min bukişo we min budê Iskan axayî tu şorî çarşuda axû bîya. Ez be Xalid bege dî we axû bukeşo ezo to bugerî ezo Qudretê be lacê to Ibramî dî. Iskan axa axû art da be Hazire xatune. Hazire xatune, ni’metî mîya(n) kerd. Da be Xalid bege. Xalid beg merd. Bado Hazire xatune va zerîya min vana xalk û şare bêro beşîne. Xalid begi tu bîya def û zurna bûke. Tedareke dawetê buke mi rê. Qudrete def û zurna arde. Tedareka dawete kerde. Hewt rocî hewt şew kerd. Be zorê şimşêrî Qudrete da be Ibrahîme. Hazire xatuna da be Iskane. Seri heri sabah ra Yusub hewt seri bî we Ezîz pac seri bî. Sabah ra hewn ra weiştî. Hazire çinnîya. Ezîz ven da be Yusubî va beray min zerîya min vana ke Hazire sera şîya Tû ko xaberi mi rê bi(y)are. Yusub hewt sere şî ke benu be gûrîya va Ezîzo bera Qudreti berdî be zorê xo we Hazire şî be ke Iskan bege Ezîzî va ezo vêşen tû ko nêna be midi Yusub desti Ezîzî girot şîye be kê Hazire şeş hewt rocî roniştî. Deste Hazire verde Hazire xatun cemalê Iskan axay ra ka mird nêbena. Ezîzî va Yusub berayê min roc ame be dehîre tû ko nane be mi di Yusub va Ezîz seber bûko hayan kêfe na  meki Hazire bêrû Hazire ven da be Iskan axa va mevinde va nekara usê be mirûgefa danu Usub pîl bûbo o ku mi jî to jî bûkişo hewna marî kişkeka çara cira bûke Iskan axa werişt erd ra nalçi cizmecî ame be şeri Usibe va nika ra de’we kena be taxtê Xalid begi ro be deşti Usubi Ezîz girot eşt bi yaba(n) Use û Ezîz şî ke dê Qudrete xudrete hazîne Xalid beg. Qudrete vera Use we Ezîz yena. Usib kerd do qocaxê xo we ezîz kerd do qocaxê xova yê bînarde be zereyê keyi hewt rocî tîmar kerd.ıskan axa xaber rêşite be Îbi rê va ê oxul Usub Ezîzî bi qewwurne kê xo ra Us pîl bûbo o ko ma bûkişo o kû mara bugero taxtê Xalid begi îbe desti Usibi girot tepiş teşt bi yaba(n). Qudrete va meke nê gureyi. Usibe Ezîz gunah o.

Use Ezîz kewte de çarşû geyrani torbe parsî zimistane vewr û varete varena Qudrete hazîn bermena qaydê Usubî sabah ra Usibe Ezîz ya amayî xale xo. Xale va ê Usub tû be çi yeni be ke(y)ê mi ezo be to dî nanê nanê da be destê Usubî. Usibî va xalo ocaxê Xalid beg şên nêbenû be nanê nan be xalî ser de eşt bi mîsta xo da be serê Usibi ro be desti Ezîzî g(i)rot eşt be çarşû Usub be Ezîz ya ameyî be keyêde Xudrete. Qudrete destê xo da millê Usubî Ezîz ra berd ardi zerê keyi îbe be dare da be Qudret ro be destî Usibe Ezîzî girot eşt be çarşû Use veng da ê Xudret wayame nan û sole be miro halal ke ezo şorî we xerîbîye Qudrete veng da be Use va ezîz qişkeko tû ko de care nêverdî. Usibe vere xo açarna be xarîbîde hewt rocî şî be merdêkedo arab ro raşt ame hewt servî merdêki Arabi hettê mend hewt servira tepîya dewda merdekî arabîde dawetî bîye Usib bala xo dano qarwanêdo pîlo yeno citê (e)spar de mîyan de ay sene Usub veng dano Ezîze bes nano sola şarî werze ma şîme nê bazirganî dîme helbet Allahu taala rizqê ko be ma do.

Us û Ezîz ya şîye be mêrde arabî het halal kerdî nanu sole kewti a bazirganî dima desdede hewt şewî kewtî a bazirganî dima dizî ra to ina tazîla to nekerdî  şewe heyştine dekewtî bu qarwan vatê citê ustore hewlê çeki û sîlahe ina cira girotî hurdî espar bî verê xo açarnay hetti qela Botane kêverê qel’a de ninde(r)ti sabah ra kêverî qel’a gerîya Usib û Ezîzî şimşêr ant vîst û pac merdimî kiştî kêverê qel’a de qapatmîş kerdî. Us û Ezîz mendî yavan de verê xo day be koyindo pîl şîye desu pac rocî mendî ba’do des û pac roca lace Iskan axayi îbe se spare xo wedart be aşîretinda binedê şî be waştina keyneke Qudret xatune veng dana be kale vana be torê zerne şorê be Ezîz Us edime wa bêrî biraya Îbî  ser wa bukişe azabê dinya ra beraynê Usê wa dedo qapuçîye qal’a ma kamo asto gawiro Use va şorî Use Ezîz ya spar bî vere xo day be qel’a Botane amay nîmê şewa ke verê qel’a veng day be asto cewri va kêveri ake asto nêkenû hayanî sabah ra Use veng dane be asto(y)ê cewrî vano ez merdime Îbê(y)e va ez şina be Iskan axayî het mujdîyanî ake kêverî qel’a ez be to dî pac zerna peranî mujdîyanî ra. Bî çilka çilka kilîta astoyê cewri akerd kêverî qel’a Usibî va e Ezîz abî kêverî qel’a ezo be cidî xalate Use be destî xo şimşêr ant kalanê xo ra eşt be millê astoyê cewrî xalas kerd azabê dinya ra ha tor ê pac zerni mujdîyana Use kêverî qel’a nav kilîta(n) ver. Va Ezîz bera te roşe bu kêverî qel’a de Use verê xo açarna be mîyanê çarşû de be qahpa Hazîre sabah ra kewt de kêverê Iskan axa. Iskan axayî veng da ê lacîme tu kotî ra ê buram şo be ode îta kêverê harame (y)o. Use va ê Iskan axa ka te min nas nêkenî ez usub a lacê Xalid begîya sebeb çiçî bî pîye min kişt be axû to Xudrete xatune berde be zor to destî min girot to ez eştam be zerê çarşû Iskan axa ê laci min aybê xo çinîyû mi sîlê da be to ro qaydê terbîye Use va e Iskan axa ha torê şimşêrê kirmanî na(yo) millê ay ser.

Iskan beg xalas kerd azabî dunya ra şimşêr and şî be serê harame carîya(n) veng da be Hazire xatune va payen hew yenû şimşêr be deste ro zerê harame Hazire xatune va veng de bi ci wa nêrû. Yusub veng da be Hazire va ez Usiba lacî Xalid begi ya şimşêr ant şî be Hazire het şimşêre da puro xalas kerd azabê dunya ra. Fekî xo kerd de gola gûnî hîrê miştî gûnî şimite çe(h)ar heme carîya(n) kişeno cêra espar bî o usture ame kêde Qudrete veng da de le baxo selam aleykum zor Osman axa zerîyame vana Qudret kewt dest ningane Usî şimşêre da be millê Osman axayê. Allay kerd murade Qudrete. Kanî Ezîz ame kotî yo? Ê xûcû Ezîz de kêverê qal’a der o Us espar bî de storê xo ramût kê xale x ova xalo ha torê haqqe nana(n) to ya be tenîya xal kişt harame pîya veng da(y)î be Ezîzi va bêro Ezîz ame be Xudret xatune het ba’do xaber rasa be lacê Iskan axayi Îbe va kese nêmend zerê keyi de Îbe se spar ra yenû Usu be Ezîz ya vera Îvî şinê dawêne girane keni de Îbî de de deşte de telef kerdi. Ses par kiştî teve Îbî(y)a ahali(y)a qel’e Botan kewt de destê Usibî Ezîz Allah muradê înan û Qudrete bukero muradê şarî hemine hukum yermîş kerdi herûna Xalid begi de. (Kurdische Texte, c. II, r. 66-67.)

 

EKMEKÇÎ DE MUŞEWERE[3]

 

Efendim ez pere wazena b(i)ewne çitile to. Bîye bi qocaxe kolî

Ne çitele heme ê ma(y)î?

E kamî, heme ê to (y)î.

Qocaxe kolî çiçî kenê?

Ekmekçî suale ne xarîbi tu anlamîş nêkerd. Halode mutehayir de mend. Be pac quruşî cewab da bi ci.

Henîyû min ê çitelî day be to. Pac quruşî al el-hisab.

Ekmekçî zê nê furine qizmiş bî.

 

LATÎFE

 

Efendî roce ahbaba(n) rê tezkere yazmîş kerd.

Bûcê bere fulan efendi rê va mi da be lace ci.

Lacekî çerîye da bi ci tepi(y)a axay ra ame be ay het.

To a mektube arde?

Min berde.

To mektube de a merdimî?

Waşte amma me nêda bi ci.

We hêri vat o çinne nêda bi ci? Sebebe xo çiçî bi?

To mi re va bere to nêva bide ci ki ez bici dî min berde qarşudan mojna bi ci ancîna min tepîya arde.

To tu wendiş de?

Ne me wendiş nêdî.

Efendî qahqah hûwa

To rê çîye nêva?

Mine va: hero! Torê va ya mi rê va me anlamîş nêkerd.

 

LATÎFE

Merdimindo boldo çirkin de kûçeyde neynike dî ewna bu xo va tû ko rind bîyay şarî te nîeştîn be no kûçe ba’do tû kerd be to tu day be aro.

 

LATÎFE

 

Roce qrarquş bi kurdîya ustore qoşmişe pê kerdi ustore kurdi ustore ayda verd qaraquş ame be xazab va no hafte şîye ma de be ne ustore amr kerd sa(y)is eske şîye nêdî b’ ustore o ko helak bubo dewatiş de madem ke ez çê nêdî bi ci emr meke ma qoşmîş kerim dewrna. (Kurdische Texte,c. II, r. 68-69.)

 

 


[1] Na hîkaya verê cû hetê Roşan Lezgîn ra amebî transkirîbekerdiş. Edebîyata Kirmanckî ra Nimûneyî, Mêrdîn 2012, r. 39.

[2] Na hîkaya verê cû kovara Hêvî, humar 6, serr 1987, r. 104-108 de weşanîya.

[3] Çar hebî fiqrayî Tirkî, hetê Umer lajê Elî Kosa ra Zazakî ameyê çarnayîş

 

Şîroveyî qefelîyaye yî

Scroll To Top
Pêro heqê na sîteyî ayê www.kirdki.com'ê. Na sîte pê çîynermê komputure ye azad ra virazîyaya. Seba têkilîya infokirdki@gmail.com - Web Dizayn: Yo-Ten